Yosun dalgıç Avanzini’ye karşı - Firüzan Baytop

Yosun dalgıç Avanzini’ye karşı


Bilmem hatırlar mısınız? Ünlü tiyatrocu Ferhan Şensoy’un bir güzel oyunu vardı, “Kahraman bakkal süpermarkete karşı” diye. Başlığımız benziyor. Ancak onda haksız rekabet söz konusu iken bizim olayımızda yaratıcılık, aynı işi daha ucuza maletme başarısı var.

Mersin/Aksu’da “Seka Akdeniz Kâğıt Fabrikası”nın atıksu’yunu arıtıp denize deşarj işini üstlenmişiz. Ø800mm. çelik borularla arıtılmış suyu denize paralel 8 km. taşıyacak ve deniz içinde gene 800 m. ilerleyip, 14 m. derinlikteki taban akıntısına boşaltacağız.

Karada hendek kazıp boru döşemek kolay, daha önce yapmışız da, deniz içine boru döşemeyi ne yapmışlığımız var ne de bildiğimiz.

Bu iş için İtalyan Avanzini firması ile bir ön anlaşma yapmış ve bir rapor almışız. Üç cilt ve tam tamına 178 sayfa. Çelik borular karada 400’er metrelik iki kolon halinde hazırlanıp beton kaplanacak. Denize kaydırma makalarına bindirmek için üç side-boom traktör gerekiyor. Denizde tam ekipmanlı bir yüzer maçuna (ya da maçula, İtalyanca macchina’dan geliyor), 40 mm. çapında 1200m. kadar yedekli çelik halat vd. …Yüzer maçuna 600m. ve 1100m. açıkta iki ayrı konumda dört bir yandan demirleyip, 400’er m. lik kolonları 6m/dakika hızla denize çekecek. Dünyanın işi, dünyanın parası…

Bizim Yosun dalgıç ne yaptı biliyor musunuz? Bir defa boruları 400 değil, 30’ar metrelik hazırlayıp betonladı ve karadan gelip 10m. kadar denize uzanan borunun yanına yanyana, uçları kıyı çizgisinde olarak dizdi. Karadan gelip denize uzanan boruyu yanlardan iyice destekleyip ucuna, deniz tarafında yatay bir makarası olan 10m. boyunda bir çelik kafes bum bağladı. Sonra ana boruya paralel dizilen ilk borunun arka ucuna taktığı çelik halatı bum ucundaki makaradan geçirip, karada konuşlanmış bir paletli dozerin arkasına taktı.

Ve alkışlar, alkışlar…Dozer kıyıdan karaya doğru ilerledikçe, ilk borumuz da denize ilerliyor, borular iki başları kör flanşlarla kapalı olduğundan suda yüzüyorlar. İşçilerimiz de sığ suda itip kakarak boruyu kılavuz teli yönüne getiriyor, kör flanşı gevşetip yerli yerine batırıyor. Ve bu işlem böylece sürüp gidiyor.

Türk işçisinin yokluktaki, ya da zor işleri ucuz yolla halletmedeki becerileri hayret vericidir.